پیشینه و مبانی نظری سير تاريخي توسعه مفهوم و كاربرد سرمايه فكري

سرمایه فکری سير تاريخي توسعه مفهوم و كاربرد سرمايه فكري در سال 1969 آقاي جان گالبريت اولين كسي بود كه از اصطلاح سرمايه فكري استفاده كرد . اما در اواسط دهه 1980 حركت از عصر صنعت به سمت عصر اطلاعات آغاز شد و شكاف عميق بين ارزش دفتري و ارزش بازار شركت ها بوجود آمد و در اواخر دهه 1980 اولين تلاشها براي تدوين صورتهاي مالي حسابهايي كه سرمايه فكري را اندازه گيري كنند صورت گرفت و كتابهايي در اين موضوع از قبيل مديريت داراييهاي دانش توسط آميدن تاليف شد . در اوايل 1990 ، اولين بار نقش مديريت سرمايه هاي فكري با تخصيص يك پست رسمي ، در سازمان مشروعيت يافت و آقاي ادوينسون  بعنوان مدير سرمايه هاي فكري شركت اسكانديا معرفي شد همچنين در اين دوره مفهوم رويكرد ارزيابي متوازن توسط كاپلان و نورتن مطرح گرديد و در مجله فورچون مقالاتي در اين زمينه منتشر گرديد . اما در اواسط دهه 1990 ، شركت اسكانديا اولين گزارش سرمايه هاي فكري را منتشر كرد و همايشي در سال 1996 با موضوع سرمايه فكري ترتيب داده شد . در اوايل دهه 2000 ، اولين مجله معتبر با محوريت سرمايه هاي فكري و اولين استانداردهاي حسابداري سرمايه فكري توسط دولت دانمارك منتشر گرديد . امروزه پروژه هاي مختلفي از قبيل انتشار كتب و برگزاري سمينارها و تهيه و تدوين مقالات متعددي در اين زمينه در حال انجام است ( مجتهد زاده ، 1382 ). 2 - 2 - 2 - مفهوم و تعاريف سرمايه فكري قبل از اینکه بخواهیم سرمایه فکری را شناسایی ، مدیریت و اندازه‌گیری کنیم ، نیاز است که مفهوم آن را درک کنیم . مفهوم سرمایه فکری همیشه مبهم بوده است و تعاریف مختلفی برای تفسیر این مفهوم مورد استفاده قرار گرفته است . بسیاری تمایل دارند از اصطلاحاتی مانند داراییها ، منابع یا محرکهای عملکرد به جای کلمه سرمایه استفاده کنند و آنها واژه فکری را با کلماتی مانند نامشهود ، بر مبنای دانش یا غیر مالی جایگزین می‌کنند . بعضی از حرفه‌ها ( حسابداری مالی و حرفه‌های قانونی ) نیز تعاریف کاملاً متفاوتی مانند داراییهای ثابت غیرمالی  که موجودیت عینی و فیزیکی ندارند ، ارائه کرده‌اند .  نویسندگان مختلف این واژه را به اشکال گوناگون تفسیر کرده اند ، اما معنی پر کاربرد تر این واژه دانش مفید بسته بندی شده است . دانش در اینجا باید مفهومی کاملا وسیع تعبیر شود . فرایند ها ، سیستم های اطلاعاتی ، محصولات جدید ارائه نشده ، نام های تجاری ، مهارت های کارکنان و فهرست مشتریان همگی می توانند بخشی از سرمایه فکری باشند ( سلیمانی ، 1384 ). به عبارت دیگر سرمایه فکری عبارت است از : داشتن دانش ، به کار بردن تجربه ، تکنولوژی سازمانی ، ارتباط با مشتری و عرضه کننده و نیز توانایی های حرفه ای که یک مزیت رقابتی در بازار را از آن شرکت می کند ( ادوینسون و مالونه ، 1997 ). در تعریفی دیگر به نظر ادوینسون و سالیوان سرمایه فکری دانشی است که می تواند با ارزش تبدیل شود